Voorzitter,

De ChristenUnie zoomt in op twee punten.  

In de eerste plaats gaat het ons om de depositostelling op 19 september jl. En in de tweede plaats om het zwijgen en niet proactief acteren van de wethouder op de middag en avond van 7 oktober jl.

Om met het eerste te beginnen. Ons bezwaar is dat bij de laatste verlenging van een deposito van 3,5 miljoen toen echt een aantal seinen al op geel stonden. Toen is teveel gehandeld op de automatische piloot en niet op basis van kennis, overwegingen, vermijding van risico met overheidsgeld enzovoort. Ik heb al aangegeven dat zo'n houding niet vertrouwenwekkend is voor het beheersen van de grote uitgaven waarvoor Amstelveen zich gesteld weet. 

Er waait al sinds 2007, dus al geruime tijd een flinke stormwind door de financiële wereld, ook in Nederland, en met name in IJsland. De Telegraaf schreef op 2 juni 2008: "De situatie rond de IJslandse bankensector is al geruime tijd zorgelijk. De kredietcrisis heeft het eiland in zwaar weer gebracht, de inflatie giert de pan uit er was twijfel of IJslandse Centrale Bank in staat zou zijn om het faillissement van een bank te kunnen dragen." En het Algemeen Dagblad (onderdeel Geld en Recht) schreef op 29 mei 2008: "Mocht Landsbanki failliet gaan, dan moet u dus uw geld gaan ophalen in IJsland." Daarbij komt dat nadien een topman van de Rabobank in juli in het tv-programma Nova waarschuwde dat Landsbanki om zou kunnen vallen. Hieruit blijkt wel dat in juni en juli alle seinen al op geel stonden. Niettemin is de gemeente onverdroten doorgegaan met het uitzetten van gelden in IJsland en dat puur op basis van een rating. De ChristenUnie vindt dat niet de  bedoeling. Juist in tijden van een crisis is het uitsluitend vertrouwen op een rating niet de juiste handelwijze.

Dan het tweede punt. De actieve informatieplicht van de wethouder tijdens de vergadering van 7 oktober jl. Heeft de wethouder nu wel of niet aan zijn informatieplicht voldaan? Wat was er op dat moment bekend of had bekend moeten zijn?

Al vanaf 1 oktober stond er al een bericht op internet met als titel "Financial avalanche hits Iceland amid credit crisis." Uit dat bericht bleek ook dat ratingbureau Fitch al eind september  de rating van IJslands drie grootste banken Glitnir, Kaupthing Bank and Landsbanki had gedevalueerd.

Op dat moment gingen spaarders in paniek hun spaargeld ophalen bij Landsbanki. Tot 6 oktober 2008, het moment dat Landsbanki gestopt is met het doen van betalingen aan spaarders, was er al voor een bedrag van 200 miljoen euro door spaarders opgevraagd.

Bovendien wil het 'toeval' dat DNB op 7 oktober bij de rechtbank te Amsterdam heeft verzocht om de noodregeling toe te passen op Landsbanki. Op die datum (7 oktober) als ook op 9 oktober, vonden zittingen plaats in het gerechtsgebouw te Amsterdam. Op 13 oktober is de beschikking verschenen waarbij de noodregeling inderdaad van toepassing is verklaard en twee bewindvoerders door de rechtbank zijn aangesteld. In die zaak erkende Landsbanki ook dat er een acute noodsituatie was en dat sedert 6 oktober 2008 er geen betalingen meer zijn gedaan aan spaarders.

Op 7 oktober om 09.53 uur stond er op internet op www.DeBeurs.nl dat de balanstotaal van Landsbanki 374% is van het bruto nationaal product van IJsland. Ook bleek daaruit dat daarnaast een andere IJslandse bank een balanstotaal van 623% van het bnp van IJsland had. IJsland, met 300.000 inwoners, bood dus weinig garantie als Landsbanki en/of een andere grote bank om zou vallen.  

Al met al grote reden voor zorg dus voor mensen en instellingen die daar hun geld aan hebben toevertrouwd.

Blijkbaar heeft de wethouder deze berichten niet op internet gevonden. Hij kwam slechts uit bij de Telegraaf. En bovendien, hij moest naar huis om een hapje te gaan eten... Hij had dus ook geen tijd om de kwestie nader uit te zoeken of om overleg te plegen met zijn ambtenaren of met zijn collega's uit het college. De ChristenUnie vindt dit een wethouder Financiën onwaardige reactie. De gelatenheid druipt daarvan af.

Uit antwoorden van de wethouder in het onderzoeksrapport blijkt dat hij de situatie van IJsland op 7 oktober nog steeds niet goed wist in te schatten. Hij vergeleek op dat moment de IJslandse situatie met die van Fortis en heeft daarom de raad nog niet geïnformeerd. Hieruit blijkt voor de ChristenUnie opnieuw dat hij op het gebied van vermogensbeheer niet goed was ingevoerd en dat hij blijkbaar ook van zijn ambtenaren geen hulp kreeg in dezen.

De ChristenUnie meent dat de wethouder tijdens én na zijn speurtocht de kwestie niet doortastend en kordaat heeft aangepakt. Hij dacht wel erg makkelijk over de crisis. Juist op dat soort momenten hebben we een wethouder nodig die ons informeert en daadkrachtig optreedt. Daarin is de wethouder niet geslaagd. Daarmee heeft hij zich gediskwalificeerd in het leiderschap op een moment dat hij een voorbeeld in leiderschap had moeten zijn.

Als de wethouder nou zou zeggen dat hij thans inziet dat hij wel daadkrachtiger had moeten optreden of excuses maakt voor zijn traagheid... maar dat hoor ik hem niet zeggen.

Om al deze redenen zullen wij de motie van wantrouwen tegen deze wethouder vooralsnog steunen.